Studium ve punctum ve… (Martin Mystere’den)

Martin Mystere | Imkansizliklar Detektifi blogunun kepenklerinin kapanisi sürekli hale gelmise benziyor. Yine de Atmasyon Spekülatifin uluslararasi lobi faaliyetleri sonucunda olumlu gelismeler yasandigini ve bu adreste bir blog dolusu yazIsInI okumayI sürdürebileceginizi iletmekten mutluluk duyuyorum: Martin Mystere | İmkansızlıklar Detektifi .:: Arşiv

Ben son olarak kendisinin “Studium ve punctum ve…” iletisini alIntIlayarak sizleri bu arsivi sömürmeye davet ediyorum. Martin Mystere’den de kültür hizmetlerinin gerisini sadece blogunun arsivini bizlerle paylasarak degil, yeni projeler ve öneriler gelistirerek getirmesini diliyorum. 😉 (“Studium ve punctum ve…”nin devami “Studium ve punctum ve … ve sonrası…“ni okumayi ihmal etmeyin.)

Studium ve punctum ve …

Camera Lucida’yi okudugumdan beri karsima çikan fotograflara bir de Barthes’in gözüyle bakarken buluyorum kendimi ve bu aksam üstü kitaba tekrar göz atarken yillar önce çektigim birkaç fotograf geldi aklima…

Her iki fotografin da arkasina 1994’ün Mayis ayinda çekildigine dair not düsmüsüm, hatirladigim kadariyla Odtü’de Bahar Senligi zamani idi. Hala çok sevdigim ve o zamanlar sahip oldugum en kiymetli esyam olan fotograf makinemle, ucuz oldugu için bana hesapsizca deklansöre basma özgürlügü veren, ama bir o kadar da kalitesiz oldugu için berbat bir kontrast ve çiziklerle dolu Rus mali siyah-beyaz negatiflerle çektigim fotograflari yine ucuz oldugu için karanlik odada diledigimce savurganlik yapmama olanak saglayan ama -yine- bir o kadar da kalitesiz oldugu için kontrast yoksunu baskilar gerçeklestirdigim Bulgar mali fotograf kagitlari ile sürekli çektigim fotograflari basip keyifli günler geçiriyordum. Keyifli günler diyorum çünkü simdi hatirlayinca bile o zaman aldigim keyfi hissediyorum…

O günlerde çektigim neredeyse her fotografin negatifi duruyor ve sans eseri bu ikisinin baskilarini da saklamisim ama az önce bahsettigim Bulgar mali ucuz fotograf kagitlarinin karakteristiklerini tasiyor her ikisi de; Küçük boyutlu, kalin, dokulu ve kontrasti yüksek, büyük boyutlu, ince, dokusuz ve kontrast mi..? O da ne..?

Her iki fotografi da oldugu gibi, hiçbir degeri ile oynamadan tarayip koydum buraya, vaktim olursa negatiflerinden iyi birer baski alacagim ve gerçek tonlama degerlerinin anlasilabilmesi için belki onlarla degistiririm ileride…

Birinci fotograf Bahar Senligi için -yanlis hatirlamiyorsam- Balkan ülkelerinden birisinden -ki o günlerden bu yana Balkanlar’in haritasi bile ayni kalmadi o yüzden hangi ülke oldugunu da hatirlayamadim simdi…- okula gelmis bir folklor ekibinin dans gösterisine ait… Baskinin kontrasti -ister istemez- çok yüksek oldugu için fazla anlasilmiyor, dans eden kalabalik bir grup içerisindeki bir çift ve gösteriyi izleyen insanlar var etrafta…

Bu fotografi yillar sonra hatirlamama sebep olan sey ne..? Dans ederken fotograf makinemin saniyenin -belki de- besyüzde birinde inen perdesinin maharetiyle filmin üzerinde donup kalmis çift mi, hizla oglanin etrafinda dönen kizin sapkasinin yana dogru savrulurken havada donup kalmis püskülü mü..? Yoksa arkada bu gösteriyi izleyen kalabalikta yüzlerdeki -evet hatirliyorum, herkes gülümsüyordu- gülümseme mi..? Izleyicilerin arkasindan kafasini uzatan uzun boylu çocuk mu yoksa benimle ayni yillarda bu okulda okumus olanlarin hemen hatirlayacagi ve hemen hemen her gösteride en önde yer alan, o zamanlar kültür isleri müdürü olan ve simdi adini hatirlayamadigim hanim mi..?

Sanirim hiçbirisi degil çünkü bunlar Barthes’in kitabinda kendi örneklerinden yola çikarak anlattigi gibi benim için sadece studiumdan ibaret… Üzerinde çok kafa yormuyorum, gerçekten de kendi gözlerimle görebildigim hersey benim için studiumun bir parçasi çünkü fotograftaki punctumu farketmem epey bir zaman sonra oldu. Bahar Senligi bitmis, fotograflari belki bir hafta belki birkaç ay sonra basmistim, hatirlamiyorum… Bir gün arkadaslarla oturup sohbet ederken ve yine her zamanki gibi fotograflar, çizimler ortalikta iken kiz arkadaslarimizdan birisi ilk defa gördügü fotografa bakip “Aaaa! Bu kiz bu oglana asik!” dedi… Sanirim bu fotograftaki punctum buydu, üzerinden zaman geçmesine ragmen tasvirinden bile anlasilan bir ask hikayesi…

…

Diger fotograf ise bence daha karmasik, grafik denge, Bulgar mali fotograf kagidinin harika 🙂 kontrasti ve daha pek çok sey hakkinda konusulabilir ama bunlarin da hepsi studiumdan baska bir sey degil… Buradaki punctum karedeki en baskin iki grafik ögenin tasidigi anlamsal zitlik galiba…