International Herald Tribune‘nin 13 kasım 2006 baskısının 6. sayfasında Alice Rawsthorn tarafından yazılmış “Reviving Dieter Rams’s Pragmatism” isimli yazıyı Türkiye’den dönüşte okuyunca Rams’ın Braun firması haricinde ihya ettiği firmalardan mobilya üreticisi Vitsoe ve New York merkezli tasarım mağazası Mossun tasarımcının 1962de tasarladığı 620 Chair Programme koltuğunu yeniden pazara sürdüğünden haberdar oldum.
Konstantin Grcic, Jasper Morrison gibi meşhur tasarımcıların yorumlarıyla desteklenmiş yazı benim görüşümce endüstriyel tasarım tarihinin en etkili ismi Dieter Rams hakkında buraya birşeyler yazmaya ittirdi.
Braun firması ile olan örnek işbirliği ve ortaya çıkardıkları ürünler daha sonra Rams’ın “İyi Tasarım için 10 İlke” olarak tanımladığı değerleri taşımalarının dışında Konstantin Grcic’in tabiriyle Rams’ın ekstra bileşen olarak tasarımlarına yansıtabildiği duyarlılık ve güzellikle tasarım tarihinde yerlerini almışlardır.
Braun ailesinin ikinci kuşağının yenilikçi atılımının ve iş anlayışının Rams ve ekibine sağladığı ortam tasarım problemlerinin aynı dönemlerde atlantik ötesinde egemen olan yüzeysel ve stilistik anlayışa göre farklı duyarlılıkta çözülmesini sağladı. Hatırlatmak üzere:
- İyi Tasarım için 10 İlke
- innovative – YENİLİKÇİ
- useful – FAYDALI
- attractive – ÇEKİCİ
- accessible – ULAŞILABİLİR
- unobtrusive – SADE
- honest – DÜRÜST
- durable – DAYANIKLI
- refined and consequent to the last detail- ZARİF VE EN SON DETAYINA KADAR TUTARLI
- environmentally responsible – ÇEVREYE KARŞI DUYARLI
- with “as little design as possible” – OLABİLDİĞİNCE AZ TASARLANMIŞ
Dieter Rams bahsi geçen yazıda Braun firmasının kurucusunun oğlu olan Edwin Braun’ı “müthiş vizyon” sahibi bir yönetici olarak tanımlıyor ve günümüzde benzer bir firma sahibi-tasarımcı ilişkisini sadece Apple‘da Jonathan Ive‘ın Steve jobs ile olan işbirliğinde görebildiğini ekliyor. Tasarımın pazarlama olarak görülmesinin şirketler arasında giderek yaygınlaşmasından şikayet ederek, tasarım ve teknolojiyi şirketlerin mutlak benimsemesinin önemini ve bu iki etkinliğin birarada yürütülmesinin zorunluluğuna dikkat çekiyor. Rams Braun’da çalışmaya başladığında tasarımcılar ve mühendisler arasında yaşanan sıkıntıları çözmek üzere brandy içmekten hoşlanan mühendis dostlarının yanına arada bir kaliteli bir konyak şişesiyle gittiğini de anımsatarak “iyi bir tasarımcı olmak için yarı-psikolog olmak gereklidir” diyerek benzer sıkıntılardan muzdarip tasarımcılara mesajını iletiyor.
Konuyla ilgili birkaç bağlantı:
- Design Museum – about Dieter Rams
- Dieter Rams, el primer diseñador de interacción
- Design Boom – Interview with Dieter Rams
- Virtual Design Museum – Dieter Rams
Technorati Tags: design, tasarım, Dieter Rams, Braun, Vitsoe, 620 Chair Programme